Μια νέα πρόταση για την λειτουργική αναβάθμιση του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης» με την επέκταση του υπάρχοντος λοξού διαδρόμου, η οποία λύνει οριστικά τα προβλήματα επικινδυνότητας και θορύβου που αντιμετωπίζει η Νέα Αλικαρνασσός, κατατέθηκε τον Ιούλιο του 2018 στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Εξηγώντας την πρόταση αναβάθμισης ο Ηρακλειώτης αρχιτέκτονας Γιώργος Παπαματθαιάκης τονίζει πως η επέκταση του υπάρχοντος λοξού διαδρόμου είναι μία εφικτή λύση η οποία μάλιστα συνεπάγεται μικρότερο κόστος κατασκευής αλλά και μικρότερη παρέμβαση στον θαλάσσιο χώρο σε σχέση με τη μελέτη του 2001.
Επίσης, ο ίδιος εξηγεί με σχηματικές απεικονίσεις την εξάλειψη τόσο του κινδύνου για τον οικισμό της Αλικαρνασσού από τις προσαπογειώσεις όσο και του θορύβου καθώς ολόκληρη η περιοχή βγαίνει εκτός των ορίων ασφαλείας που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για το σχεδιασμό αεροδρομίων κοντά σε κατοικημένες περιοχές.
Μεγαλύτερο και από το Καστέλλι
Στη μελέτη προβλέπεται αεροπορική κίνηση αντίστοιχη με του σχεδιαζόμενου αεροδρομίου στο Καστέλλι και με ίδιο μήκος διαδρόμου προσαπογείωσης (3.200 μ). Ωστόσο, σε πολλά σημεία φαίνεται πως στη Νέα Αλικαρνασσό, μετά την αποχώρηση της 126 Σμηναρχίας Μάχης, «χωράει» ένα αεροδρόμιο μεγαλύτερο ακόμα και από αυτό που σχεδιάζεται για το Καστέλλι. Συγκεκριμένα στη μελέτη προβλέπονται μία παραπάνω θέση στάθμευσης αεροσκαφών (36 αντί για 35), μεγαλύτερος σε έκταση επιβατικός σταθμός (64.000 τ.μ. αντί για 60.000 τ.μ. ), περισσότερες αίθουσες αναμονής επιβατών (19 αντί για 12) και σημαντικά περισσότερες θέσεις πάρκινγκ αυτοκινήτων (4.000 αντί για 1.500 που προτείνονται στο Καστέλλι).
Η πρόταση υπό τον τίτλο «Στρατηγικός σχεδιασμός εναέριας και επίγειας υποδομής στον Αερολιμένα Ηρακλείου» κατατέθηκε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών – Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού ως διπλωματική εργασία των φοιτητριών Μαρίας Δήμα και Αθανασίας Σταυροπούλου. Η εργασία είναι διαθέσιμη στη βιβλιοθήκη Δοξιάδη στο συγκρότημα ΕΜΠ Πατησίων (το αποθετήριο όπου φυλάσσονται όλες οι διπλωματικές εργασίες) είτε σε ηλεκτρονική μορφή με σύνδεση από κάποια από τις βιβλιοθήκες του ΕΜΠ (Πατησίων, Ζωγράφου), στις οποίες έχουν πρόσβαση τόσο οι φοιτητές του ιδρύματος όσο και το ευρύ κοινό.
Χωρίς στρατηγική εκτίμηση
Ο αρχιτέκτονας Γ. Παπαματθαιάκης στη συνέντευξή του επισημαίνει πως ποτέ δεν εξετάστηκε σοβαρά το σενάριο παραμονής του αεροδρομίου στη σημερινή του θέση και συνεπώς η απόρριψη της σχετικής ιδέας έγινε χωρίς επιστημονικά στοιχεία και επιχειρήματα. «Η εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τόσο μεγάλα έργα που έχουν ευρύτερες επιπτώσεις στον κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό τομέα» λέει ο ίδιος. Αντί αυτής πήγαμε κατευθείαν σε μια απλή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (του 2009), που προσπαθεί να… «δικαιολογήσει» την επιλογή της θέσης για το Καστέλλι. Ακόμα και η αναθεώρηση της ΜΠΕ, το 2017, δεν έλαβε καν υπόψη της ότι στα χρόνια που μεσολάβησαν απελευθερώθηκε ο χώρος που καταλάμβανε η Πολεμική Αεροπορία δίπλα στο υπάρχον αεροδρόμιο.
Η Πολιτική Μεταφορά
Ο Γ. Παπαματθαιάκης, τονίζει ιδιαίτερα το ζήτημα της «πολιτικής μεταφοράς» στο Ηράκλειο, επισημαίνοντας πως πέρα από το αυξημένο κόστος για τον τουρισμό (που έχουν ήδη επισημάνει οι τουριστικοί φορείς) το νέο αεροδρόμιο θα είναι δυσβάσταχτο για τους κατοίκους της πόλης του Ηρακλείου. Όπως επισημαίνει, το 15% της κίνησης που αντιστοιχεί στις κινήσεις εσωτερικού και αφορά άμεσα τον τοπικό πληθυσμό, είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ μεγάλο νούμερο κινήσεων για τα δεδομένα μία πόλης στο μέγεθος του Ηρακλείου. «Πρόκειται για 1,17 εκατομμύρια ετήσιες κινήσεις, κυρίως στις γραμμές Ηράκλειο – Αθήνα και Ηράκλειο – Θεσσαλονίκη» λέει ο ίδιος και συμπληρώνει πως στην πραγματικότητα είναι πάρα πολλοί ντόπιοι, κυρίως Ηρακλειώτες, που χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο και θα επιβαρυνθούν πολύ από την μετακίνησή του στο Καστέλλι. (Παραπάνω χρόνος πτήσης, παραπάνω χρόνος μετάβασης στο Καστέλλι με αντίστοιχη αύξηση αεροπορικών ναύλων και κόστους οδικής μετακίνησης).
Πανευρωπαϊκά οι πόλεις με αντίστοιχη με το Ηράκλειο αεροπορική κίνηση (δηλαδή 6 με 8 εκατομμύρια το χρόνο) διαθέτουν αεροδρόμιο πολύ κοντά στον αστικό ιστό. Ο μέσος όρος των αποστάσεων είναι 12 χιλιόμετρα, την ώρα που το Καστέλλι βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 40 χιλιομέτρων. Αντίστοιχα δυσανάλογος είναι και ο χρόνος μετάβασης στο αεροδρόμιο (από τα 12 λεπτά θα αυξηθεί στα 30 λεπτά) ενώ ο χρόνος πτήσης προς το Καστέλλι θα αυξηθεί κατά 5 με 10 λεπτά. Συνολικά, ο χρόνος που θα κάνει ένας επιβάτης από την Αθήνα για να φτάσει στο σπίτι του στο Ηράκλειο θα αυξηθεί έως και 40 λεπτά με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την οικονομική του επιβάρυνση.
«Η πρόταση για την επέκταση του υπάρχοντος αεροδρομίου, και μάλιστα σε κάποιους τομείς με μεγαλύτερες δυνατότητες και από αυτές του Καστελλίου, είναι η πλέον συμφέρουσα λύση και το θέμα θα έπρεπε να απασχολήσει όχι μόνο τους κατοίκους της Πεδιάδας αλλά κυρίως τους Ηρακλειώτες που θα επηρεαστούν πολύ περισσότερο», αναφέρει ο Γ. Παπαματθιαιάκης.
